Komory zagęszczania osadu

Osady ściekowe składają się z cząstek stałych i wody. Im więcej wody jest w osadzie tym jest on bardziej płynny i bardziej uwodniony. Woda w osadzie występuje w trzech postaciach: wody wolnej (międzycząsteczkowej), wody kapilarnej i wody związanej (woda chemicznie związana). W procesie zagęszczania tylko woda wolna jest usuwana z osadu. Woda wolna to jest ta woda, która oddziela się samorzutnie od osadu np. w czasie odstania czy odsączania.

Zagęszczanie osadu może być:

• Samoistne, w którym cząstki osadu sedymentują w wyniku działania siły grawitacji
• Flotacyjne, w którym cząstki osadu wiązane są czynnikiem flotującym (najczęściej powietrzem)
• Mechaniczne, w którym wodę wolną z osadu oddziela się w postaci filtracji lub wirowania.

Zagęszczanie grawitacyjne (samoistne) przebiega samorzutnie (np. w osadnikach) lub może być prowadzone w oddzielnych urządzeniach tzw. wydzielonych zagęszczaczach osadu. Zastosowane zagęszczacze na oczyszczalni ścieków zagęszczają osady w systemie okresowym. Wyróżnia się następujące fazy: napełnianie, zagęszczanie i odprowadzenie osadu. Zadaniem zagęszczaczy jest zmniejszenie objętości osadu przez wydzielenie i odprowadzenie wody osadowej. Stanowią je dwa zbiorniki żelbetowe cylindryczne o średnicy 9 m i wysokości 5,8 m. Komory zagęszczania wyposażone są w zgarniacze typu STEINMANNA z zainstalowanymi mieszadłami kratowymi.

Komory zagęszczania.

W pompowni zlokalizowanej pomiędzy komorami zagęszczania zabudowane są dwie pompy osadowe typu EMU FA 10.62-220 4 FO 172-4/12 służące do przepompowywania osadu do komór wysokiego składowania. Układ rurociągów i zaworów zainstalowanych umożliwia również podawanie osadu na prasę odwadniającą osad na prasie mechanicznej. Ilość osadu tłoczonego na komory wysokiego składowania jest mierzona za pomocą przepływomierza elektromagnetycznego zabudowanego na rurociągu tłocznym, natomiast ilość osadu podawanego grawitacyjnie na prasę odwadniającą mierzona jest na rurociągu tłocznym pompy osadowej (przepływomierz elektromagnetyczny) w pomieszczeniu stacji odwadniania osadu. Woda nadosadowa odprowadzana jest przez koryto przelewowe do ponownego oczyszczania. Wodę nadosadową można również spuszczać za pomocą dwóch rurociągów strefowych.

Pompy osadowe w pompowni komór zagęszczania.

Włączenie do pracy zagęszczaczy osadu umożliwia kilka eksploatacyjnych warunków:

• Obydwa zbiorniki mogą być używane równocześnie do zagęszczania osadu nadmiernego
• Cyklicznie napełnione zagęszczacze tj. napełnianie jednego, a opróżnianie drugiego
• Praca jednego zagęszczacza przy drugim rezerwowym.

Eksploatacyjne parametry pracy zagęszczacza przy doprowadzeniu około 100 m³/d osadu nadmiernego:

• Czas napełniania około 5 godz. przy ustawionej wydajności pompy osadu 20 m³/godz.
• Czas zagęszczania w zagęszczaczu 10 godz.

Przy odprowadzeniu na zagęszczacz osadu nadmiernego o uwodnieniu 99,2% zagęszczenie osadu po cyklu zagęszczania wynosi około 95%. Cykl zagęszczania można prowadzić przez 5 kolejnych dni przy doprowadzeniu na zagęszczacz każdej doby po 100 m³ osadu nadmiernego uwodnionego i odprowadzeniu po 5 dniach około 100 m³ osadu zagęszczonego na komory wysokiego składowania lub na stację odwadniania osadów. Każdorazowo laboratorium zakładowe określa ilość osadu nadmiernego, którą należy odpompować z układu oczyszczania biologicznego do zagęszczaczy. Zagęszczacze grawitacyjne osadów są urządzeniami prostymi i łatwymi w eksploatacji pod warunkiem uwzględnienia i przestrzegania następujących zaleceń:

• okresowe czyszczenie powierzchni z obcych "grubych" zanieczyszczeń (szmaty, gałęzie, liście, itp.),
• niedopuszczenie do flotacji (wynoszenia) kożucha osadu w wyniku zagniwania osadu,
• dobre zagęszczenie osadu zapewnia niska wartość obciążenia hydraulicznego powierzchni zagęszczacza Ohz lub odpowiednio długi czas przetrzymania,
• osady surowe zagęszczają się dobrze i nie wymagają z reguły stosowania polimerów,
• znacznie gorzej zagęszczają się osady nadmierne z procesów biologicznych. Osady te wymagają niskich wartości Ohz oraz często wymagają wspomagania polimerami,
• osady nadmierne mają tendencję do stratyfikacji (warstwowania) w zagęszczaczu, zagniwania oraz flotacji kożucha,
• przy zagniwaniu osadu w komorze zagęszczania należy obniżyć aktywność biologiczną osadu przez wprowadzenie związków chloru, wody utlenionej lub nadmanganianu potasu. Dawki środka dezynfekcyjnego ustalić należy doświadczalnie,
• efektywność zagęszczania zależy od temperatury. Przy wzroście temperatury osadu do temp. 15-20 ^oC w zagęszczaczu należy obniżyć wartość obciążenia,
• mieszanie osadu znacznie poprawia efekty zagęszczania, ale może stwarzać problemy z uciążliwością zapachową,
• wysokość warstwy osadu zagęszczonego (typowa 0,3-1,5 m.) decyduje o zawartości ciał stałych w osadzie zagęszczonym. Maszynista oczyszczalni ścieków w czasie eksploatacji powinien ustalić optymalną wysokość tego osadu,
• bieżącej konserwacji i kontroli wymagają wszystkie urządzenia mechaniczne (mieszadła, pompy, silniki elektryczne itp.) oraz układy pomiarowe systemu sterowania.